Οκτάβ Μιρμπώ

(16 Φεβρουαρίου 1848-16 Φεβρουαρίου 1917)

Βιογραφικό σημείωμα

 Γαλλος δημοσιογράφος, κριτικός τέχνης, φυλλαδιογράφος, μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας, ο Οκτάβ Μιρμπώ (Octave Mirbeau) συνδύασε τη μεγάλη απήχηση στο πλατύ κοινό και την πανευρωπαϊκή φήμη με τη λογοτεχνική και καλλιτεχνική πρωτοπορεία. 

 Ο Μιρμπώ άρχισε να υπογράφει ο ίδιος τις δημοσιεύσεις του έπειτα από το δημοσιογραφικό του ξεκίνημα στην υπηρεσία των Βοναπαρτιστών και τις απαρχές της λογοτεχνικής του καριέρας στο ρόλο του συγγραφέα-φάντασμα.  Το μετέπειτα έργο του αντικατοπτρίζει τις προσωπικές του ηθικές αρχές και αισθητικές αξίες. Θιασώτης του αναρχικού κινήματος και θερμός υποστηρικτής του Αλφρεντ Ντρέυφους, ο Μιρμπώ ενσαρκώνει τον πολιτειακά στρατευμένο διανοούμενο, τον σκεπτόμενο άνθρωπο που παραμένει ανεξάρτητος πολιτικών κομμάτων και πολιτικά διαυγής.  Ως κριτικός της τέχνης, Ο Μιρμπώ προέβαλε το έργο των μεγάλων «θεών της καρδιάς του».  Επλεξε το εγκώμιο των Ροντέν, Κλωντ Μονέ, Καμίγ Πισαρό, Φελίξ Βαλοτόν και Πιέρ Μπονάρ ενώ ουσιαστικά ανακάλυψε το έργο των Βίνσεντ Βαν Γκωγκ, Καμίγ Κλωντέλ, Αριστίντ Μαγιώ και Μωρίς Ουτριγιό. 

 Αφού συνέγραψε δέκα μυθιστορήματα υπό την ιδιότητα του συγγραφέα-φάντασμα, το 1886 δημοσίευσε το πρώτο μυθιστόρημα υπογεγραμμένο από τον ίδιο (Le Calvaire), έργο που τον βοήθησε να ξεπεράσει την τραυματική εμπειρία της σχέσης του με την υπόπτου ηθικής Judith, η οποία εμφανίζεται στο μυθιστόρημα ως Juliette.  Το 1888 δημοσιεύει τον Abbé Jules, το πρώτο Γαλλικό, προ-φροϋδικό μυθιστόρημα εμαφανώς επηρεασμένο από το έργο του Ντοστογέφσκι με δύο μόνο πρωταγωνιστές, τον Αββά Jules και τον πατέρα Pamphile. Με το επόμενο μυθιστόρημά του (Sebastien Roch, 1890) ο Μιρμπώ επιχείρησε την κάθαρση των τραυματικών αναμνήσεών του από την περίοδο της μαθητείας του στους Ιησουΐτες στη Γαλλική πόλη Vannes, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής του κακοποίησης από ιερείς.

 Ακολούθησε μία περίοδος σοβαρής υπαρξιακής και λογοτεχνικής κρίσης κατά τη διάρκεια της οποίας δημοσίευσε σε αποσπάσματα ένα προ-υπαρξιστικό μυθιστόρημα, μελέτη της τραγικής ζωής ενός καλλιτέχνη, χαρακτήρα εμφανώς εμπνευσμένου από τον Βαν Γκωγκ, με τον τίτλο Dans le ciel. Κατά τη διάρκεια της πολιτικής ύφεσης που ακολούθησε την υπόθεση Ντρέυφους, ο Μιρμπώ, ιδιαίτερα απαισιόδοξος, δημοσίευσε δύο μυθιστορήματα που αμέσως θεωρήθηκαν σκανδαλώδη από τους πανταχού ηθικοδιδάσκαλους.  Με τα δύο αυτά έργα (Ο κήπος των μαρτυρίων δημοσιεύθηκε το 1899 και Το ημερολόγιο μιας καμαριέρας το 1900) ο Μιρμπώ έκοψε τους δεσμούς του με του παραδοσιακούς, κατά βάση ρεαλιστικούς, μυθιστορηματικούς κώδικες εφαρμόζοντας στη λογοτεχνική έκφραση την τεχνική του κολάζ, υπερβαίνοντας την αρχή της αληθοφάνειας και της θυμικής πιστότητας και αψηφώντας την υποκρισία της κάθε είδους ευπρέπειας.  Με τα δύο τελευταία του μυθιστορήματα, La 628-E8 (1907) και  Dingo (1913) απομακρύνθηκε περαιτέρω της ρεαλιστικής αφήγησης βάζοντας σε πρώτο πλάνο τη δημιουργική του φαντασία. 

jds grec

 Ο Μιρμπώ γνώρισε παγκόσμια θεατρική φήμη με το έργο Les affaires sont les affaires (1903). Πρόκειται για μία κλασική κωμωδία χαρακτήρων και ηθών, στο ύφος του Μολιέρου, με πρωταγωνιστή τον Isidore Lechat, προκάτοχο του πολυάσχολου μοντέρνου επιχειρηματία που μοναδικό σκοπό του έχει το κέρδος και την άσκηση επιρροής.

 Το 1908, έπειτα από μακρόχρονη μάχη στα δικαστήρια και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η Comédie Française ανέβασε το έργο του Le foyer, το οποίο θίγει ένα ακόμη θέμα-ταμπού, την οικονομική και σεξουαλική εκμετάλλευση εφήβων σε ένα θεωρητικά φιλεύσπλαχνο σπίτι. Ο Μιρμπώ είδε επίσης το ανέβασμα έξι μονόπρακτών του που δημοσίευσε το 1904 με το γενικό τίτλο Farces et moralités. Τα έργα αυτά είναι εξαιρετικά πρωτοπορειακά, προετοιμάζοντας κατά μία έννοια το έδαφος για το θεατρικό λόγο των Μπρεχτ, Αιμέ, Πίντερ και Ιονέσκο.  jfc grec Η ίδια η γλωσσική έκφραση αποτελεί αντικείμενο μελέτης, ο νόμος απομυθοποιείται ενώ η ξύλινη πολιτική και ερωτική γλώσσα γελιοποιούνται. 

 Παρά το γεγονός ότι ποτέ δεν ξεχάστηκε ούτε και έπαψε να εκδίδεται—τουλάχιστον στη Γαλλία—το έργο του Οκτάβ Μιρμπώ είναι γνωστό στο ελληνόφωνο κοινό χάρι σε τρία μόνο έργα (σύμφωνα με το ηλεκτρονικό αρχείο της Εθνικής Βιβλιοθήκης έχουν μεταφραστεί στα Ελληνικά Ο κήπος των μαρτυρίων (Le jardin des supplices), Το ημερολόγιο μιας καμαριέρας (Le journal d’une femme de chambre) και Απομνημονεύματα ενός φτωχού διαβόλου (Mémoires de mon ami). Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια το ενδιάφερον για το έργο του παρουσιάζεται ενισχυμένο ενώ η κατανόηση του ρόλου που έπαιξε ο Μιρμπώ στο πολιτικό, λογοτεχνικό και καλλιτεχικό γίγνεσθαι της Μπελ Επόκ είναι πια μεστότερη από ποτέ.

Οκτάβ Μιρμπώ, « Ravachol », L'Endehors, 1/05/1892

Οκτάβ Μιρμπώ, « ΠIENTANA » (« Piédanat »), Όρθρος, 1926

« Octave Mirbeau, Ο άνθρωπος των επιστολών »

ΟΚΤΑΒΙΟΣ ΜΙΡΜΠΟ, Διηγήματα.

Βιβλιογραφία

Μυθιστορήματα

Le Calvaire (1886).
L'Abbé Jules (1888).
Sébastien Roch (1890).
Dans le ciel (1892-1893).
Ο κήπος των μαρτυρίων (Le Jardin des supplices) (1899).
Το ημερολόγιο μιας καμαριέρας( Le Journal d'une femme de chambre) (1900).
Les Vingt et un jours d'un neurasthénique (1901).
La 628-E8 (1907).
Dingo (1913).
Œuvre romanesque, 3 τόμοι, Buchet/Chastel – Société Octave Mirbeau, 2000-2001, 4000 σελίδες.

Θετρικά Εργα

Les Mauvais bergers (1897).
Les affaires sont les affaires (1903).
Farces et moralités (1904).
Le Foyer (1908).
Dialogues tristes, Eurédit, 2005.

Διηγήματα

Διηγήματα (contes en grec), 2016
Dans l'Antichambre (Histoire d'une Minute)
(1905).
Contes cruels, 2 τόμοι (1990 et 2000).

Καλλιτεχνικά χρονογραφήματα

Combats esthétiques, 2 τόμοι (1993).

Πολιτικά χρονογραφήματα

Combats politiques (1990)
L'Affaire Dreyfus (1991)
L'Amour de la femme vénale (1994)

Αλληλογραφία

Lettres à Alfred Bansard des Bois (1989)
Correspondance avec Rodin (1988), avec Monet (1990), avec Pissarro (1990), avec Jean Grave (1994).
Correspondance générale, κυκλοφορούν οι πρώτοι δύο τόμοι (2003-2005).

Μελέτες

Reginald Carr, Anarchism in France - The Case Octave Mirbeau, Manchester, 1977.

Pierre Michel and J.-F Nivet, Octave Mirbeau, l'imprécateur au coeur fidèle, Séguier, 1990, 1020 σελίδες.

Pierre Michel, Les Combats d'Octave Mirbeau, Besançon, 1995.

Christopher Lloyd, Mirbeau's fictions, Durham, 1996.

Samuel Lair, Mirbeau et le mythe de la nature, Presses universitaires de Rennes, 2004, 361 σελίδες.

Pierre Michel, Bibliographie d'Octave Mirbeau, Société Octave Mirbeau, 2006, 412 σελίδες

Cahiers Octave Mirbeau, n° 1 to n° 20, 1994-2013, 6 900 σελίδες.

Ιστοσελίδες

Ιστοσελίδα της Société Octave Mirbeau: http://www.mirbeau.org/ και http://mirbeau.asso.fr/

Ιστοσελίδα των εκδόσεων Boucher : http://www.leboucher.com/

Ιστοσελίδα της πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου της Angers

Προσωπική ιστοσελίδα του καθηγητή Pierre Michel: http://michel.mirbeau.perso.sfr.fr

Δεσμός αφιερωμένος στο Mirbeau σε αναρχική ιστοσελίδα: http://www.infoshop.org/mirbeau.html

(Ioanna Chatzidimitriou)

Η Απεργία των ψηφοφόρων

«Ανάμεσα στους κλέφτες και τους δημίους του, έχει τις προτιμήσεις του και ψηφίζει υπέρ του πιο άπληστου ή του πιο αιμοδιψούς. Ψήφισε χθες, θα ψηφίσει αύριο, θα ψηφίζει πάντα. Τα πρόβατα οδηγούνται στο σφαγείο. Είναι σιωπηλά και δεν ελπίζουν τίποτα. Τουλάχιστον όμως δεν ψηφίζουν τον σφαγέα τους ή τον αστό που θα τα καταβροχθίσει. Πιο ζώο από τα ζώα, πιο πρόβατο από τα πρόβατα, ο ψηφοφόρος εκλέγει τον σφαγέα του και επιλέγει τον αστό του. Έκανε τις επαναστάσεις για να κατακτήσει αυτό το δικαίωμα. [...]

Είναι καλό να ονειρεύεσαι. Τα όνειρα καταπραΰνουν την οδύνη. Αλλά να αποκλείσεις τον άνθρωπο από τα όνειρά σου. Όπου άνθρωπος, εκεί και πόνος και μίσος και φόνος. Κυρίως, να θυμάσαι ότι ο άνθρωπος που ζητιανεύει τις ψήφους είναι από το γεγονός αυτό και μόνο ένας άνθρωπος ανέντιμος, διότι, σε αντάλλαγμα της εξουσίας και του πλούτου που απέκτησε χάρη σ’ εσένα, σου υπόσχεται ένα σωρό θαυμάσια πράγματα, τα οποία δεν θα σ’ τα δώσει, και δεν είναι άλλωστε μέσα στις δυνατότητές του να σ’ τα δώσει. Ο άνδρας που εξυψώνεις δεν εκπροσωπεί ούτε την εξαθλίωσή σου ούτε τις επιδιώξεις σου ούτε τίποτα. Εκπροσωπεί μόνο τα δικά του πάθη και τα δικά του συμφέροντα, τα οποία είναι αντίθετα από τα δικά σου».

Octave Mirbeau
 
 
Retour